İzmir’in kültürel mirası içerisinde, İzmir’deki varlıkları Hellenistik ve Roma dönemine uzanan Yahudilere ilişkin somut mirasın otantik kalıntıları ile somut olmayan mirasın kültürlerarası etkileri çok önemli bir yer tutuyor.

Kimi korunmuş, kimi yıkık olan sinagoglar, kortijolar ve mezarlıklar ile  gastronomi, dil, el sanatları, müzik gibi unsurlarıyla değer taşıyan bu mirasın korunması, yaşatılması ve tanıtılmasına yönelik ilgili paydaşlarla birlikte mevcut durumun değerlendirilmesi ve eylem önerilerinin oluşturulması amacıyla çalıştay 31.01.2022 tarihinde gerçekleştirildi.

Çalıştay, İzmir Musevi Cemaati Vakfı koordinasyonunda Kentimiz İzmir Derneği ile birlikte hayata geçirilmekte olan “Cultural Wealth of İzmir – Sustaining Jewish Heritage” (İzmir’in Kültürel Zenginliği – Yahudi Kültür Mirasını Sürdürmek) projesi kapsamında gerçekleştirildi.

Sürdürülebilir kültür turizmi perspektifinde akademisyenler, rehberler, acente temsilcileri, kurum temsilcileri ve toplumun değişik kesimlerinden temsilcilerin katılımıyla gerçekleştirilen çalıştayda mevcut durum  ve uygulamaya ilişkin öneriler tartışıldı.

MEVCUT DURUM DEĞERLENDİRMESİNE İLİŞKİN BULGULAR

İzmir Yahudi kültür mirasının kentin çok kültürlü kimliğinin ayrılmaz bir parçası olması ve Havra Sokağı’nın çevresinde bulunan dördü birbirine bitişik inşa edilmiş olan dokuz sinagog ve hahamhanenin aynı bölge içerisinde yer almasının, dünyada eşi benzeri olmayan bir tablo ortaya koyduğu ve İzmir’in sürdürülebilir kültür turizm potansiyeli içerisinde çok önemli bir kaynak olduğu üzerinde duruldu.

UYGULAMAYA İLİŞKİN EYLEM ÖNERİLERİ

Fiziki Müdahale Eylem Önerileri

Metruk/tahrip edilmiş alanların düzenlenmesi, kültür varlıklarının yeniden işlevlendirilme süreçlerinde özgün işlevlerine atıfta bulunulması, miras alanlarının kültürel etkinlikler amacıyla kullanılarak cemaat ve tüm kentlilerin bu sürece dahil edilmesi konuları görüşüldü. Tarihi merkezde yapılacak yeni müdahalelerin doğru mimari yaklaşımla – doğru tasarımlarla gerçekleştirilmesinin önemi vurgulandı.

Araştırma ve Belgeleme Eylem Önerileri

Sefarad Yahudileri, her ne kadar sayıca fazla olsalar da Anadolu’da Romaniyot, Aşkenaz ve diğer Yahudi cemaatleri de yaşam sürmüşlerdir. İzmir ölçeğinde de sadece Sefaradların değil, diğer cemaatlerin de somut/somut olmayan kültürel miraslarını değerlendirmek ve ortaya çıkarmak gerekir. Farklı cemaatler tarafından yaratılmış olan bu mirasın, somut verilerle birlikte sosyolojik olarak da değerlendirilmesi ve kültürel mirası keşfetmeye yönelik faaliyet gösterecek bir “Araştırma Merkezi”nin kurulma önerisi ele alındı.

İş birliği ve Katılımcılığa İlişkin Eylem Önerileri

Kültürel mirasın yaşatılması ancak “ortak kültür mirası” anlayışı ile ilgili tüm kurumların ve kişilerin ortak çabası ile mümkün olacaktır. Sadece yerel yönetimlerden ya da kamu kurumlarından beklentiler içine girilmemesi, STK’lar, kamu kurumları, yerel yönetimler, özel sektör ve üniversiteler arasında iş birliği kurulmasının önemi vurgulandı. İş birliği alanlarına ilişkin konu başlıkları oluşturuldu.

Tanıtıma & Farkındalığı Artırmaya İlişkin Eylem Önerileri

Tanıtma ve farkındalık artırma amacı ile tüm sosyal medya yöntemlerinin kullanılması, belgesel ve kurmaca filmlerin yapılması ve uluslararası dağıtımı, “İzmir Yahudi Kültür Mirası Projesi”nin Kemeraltı’da gerçekleştirilen etkinliklerin içinde bir aktör olarak bulunması gerekliliği katılımcılar tarafından önemle vurgulandı.